یادگیری زبان انگلیسی هم درست مانند سایر علوم و مهارت‌ها فرآیندی ذهنی است که به طور قابل توجهی با مسائل روانشناختی در ارتباط است. یعنی، حتی در صورت دسترسی به بهترین منابع جهان نیز باید ساختار ذهنی شما برای دریافت مطالب جدید آماده باشد. این به معنای شناخت فرصت‌های پیش رو و بهره‌برداری به موقع از آن‌ها است.
یک زبان‌آموز بنا به دلایل مختلفی ممکن است برخی موانع ذهنی را برای خود ایجاد کرده و از درگیر شدن با زبان خودداری کند. با این حال، این موانع به طور عمده از نحوه نگرش و برداشت زبان‌آموز از توانایی‌ها و قابلیت‌های خویش و رابطه او با کلاس، هم‌کلاسی‌ها و اجتماع اطراف نشأت می‌گیرد. به خاطر داشته باشید، ریشه‌های روانشناختی از پیچیدگی‌های قابل توجهی برخوردار بوده و هرگز نمی‌توان با نگاهی ساده‌انگارانه به آن‌ها نظر کرد. برای آموزش زبان انگلیسی کن-دو به ویدئوهای آموزشی مراجعه کنید.
حوزه‌های اصلی روانشناسی که در یادگیری زبان انگلیسی تأثیرگذار هستند!
تمرکز بر حوزه‌های روانشناختی زیر به آموزگاران و زبان‌آموزان این امکان را می‌دهد تا بتوانند در زمینه توسعه مهارت‌های یادگیری زبان فعالیتی موثر داشته باشند. زمینه‌های مذکور عبارتند از:
اشتیاق و استقامت برای دستیابی به اهداف طولانی مدت
دانشمندان عرصه زبان‌شناسی اعتقاد دارند یادگیری زبان درواقع ماراتن است نه مسابقه دو سرعت! منظور این است که این امر نیازمند صرف زمان، اشتیاق و استقامت است. در این مسیر، زبان‌آموز ممکن است با موانع و مشکلاتی مواجه شده و گاه ممکن است حتی شکست بخورد. با این حال، پشتکار کافی به وی کمک خواهد کرد تا چالش‌های بی‌شمار پیش‌روی خود را پشت سر گذاشته و با شور و نشاط، مجددا روند یادگیری را دنبال کند.
ساختار ذهنی رشدپذیر
بخشی از اشتیاق و استقامت لازم برای دستیابی به اهداف طولانی مدت نیازمند ساختار ذهنی رشدپذیر است. منظور این است که زبان‌آموز باید به این نکته آگاهی داشته باشد که فرآیند یادگیری زبان یک روند ثابت و خطی نبوده و به شکل قابل توجهی می‌تواند توسعه و گسترش یابد. واقعیت این است که همه زبان‌آموزان با گذشت زمان به سطح مهارت یکسانی دست نمی‌یابند. با این حال، هر یک با توجه به توانایی‌ها، قابلیت‌ها و میزان تلاش خود می‌تواند پیشرفت کند.
از طرف دیگر، اگر زبان‌آموز ذهنیت ثابتی داشته باشد، تصور خواهد کرد مهارت‌های زبان‌آموزی اساسا از یک توانایی غیر متغیر ناشی می‌شوند. در این صورت، در رویارویی با چالش‌ها به راحتی تسلیم شده و برای موفقیت تلاش نخواهد کرد. این قبیل افراد، در اغلب موارد احساس ناتوانی می‌کنند؛ چرا که باور دارند برای بهبود یا غلبه بر مشکلات نمی‌توانند قدم موثری بردارند.
در مقابل برخورداری از ذهنیت رشدپذیر، میل به تلاش برای بهبود وضعیت جاری را افزایش داده و به کشف مسیرهای ممکن برای دستیابی به موفقیت می‌انجامد.
اعتماد به نفس
برخورداری از اعتماد به نفس کافی از مهم‌ترین عوامل موفقیت در انجام هر کاری است. اعتماد به نفس به معنای داشتن ذهنیتی مثبت و باور توانایی‌های فردی است. به این ترتیب، زبان‌آموز در عین شناسایی نقاط قوت و ضعف خود اعتقاد خواهد داشت که می‌تواند بر موانع موجود بر سر راه یادگیری زبان فائق آید.
کنترل
پیشرفت در انجام هر کاری، نیازمند آن است که فرد احساس کند کنترل امور را در دست دارد. زبان‌آموزی نیز از این قاعده مستثنا نیست. به این ترتیب، افراد اعتقاد خواهند داشت که می‌توانند رویکردهای مناسب برای یادگیری را به صورت آگاهانه انتخاب کرده و از آن‌ها بهره‌مند شوند.
احساس در دست داشتن کنترل به فرد این امکان را می‌دهد تا بتواند موفقیت‌ها و شکست‌های خود را باور و عوامل موثر در آن را برای دیگران تشریح کنند. بنابراین، نتایج به‌دست آمده به عوامل تحت کنترل شخص منتهی شده و با عوامل خارجی چندان مرتبط نخواهند بود. مجموعه این عوامل، موجب می‌شود فرد بپذیرد که با تلاش بیش‌تر می‌تواند نتیجه را تغییر دهد. این موضوع در بالا بردن انگیزه‌های وی موثر خواهد بود.
پیوند و برقراری ارتباط
توانایی برقراری ارتباط با آموزگاران و هم‌کلاسی‌ها از مهم‌ترین عوامل موثر در یادگیری زبان است. زبان‌آموزانی که از این مهارت برخوردار هستند به راحتی می‌توانند فعالیت‌های خود را گسترش داده، آموخته‌های خود را تمرین کرده و به شکل چشمگیری پیشرفت کنند.
حتی ممکن است دایره لغات و دانش گرامری این افراد برای مکالمه کامل نباشد. با این حال، توانایی برقراری ارتباط از جمله قابلیت‌های مهمی است که عدم برخورداری از دانش کافی را جبران کرده و بیان عقاید و ابراز احساسات این افراد را به زبان انگلیسی امکان‌پذیر می‌کند.
تعیین هدف
تعیین هدف و آشنایی با موارد کاربردی زبان به زبان‌آموزان کمک می‌کند تا درباره اهمیت آموخته‌های خود چشم‌انداز روشن‌تری داشته باشند. بدیهی است که آگاهی از کارایی و ارزش مطالب بر نحوه نگرش فرد تأثیرگذار بوده و انگیزه او را برای یادگیری افزایش خواهد داد.
راه‌کارهای موثر در زبان‌آموزی
از اصلی‌ترین راه‌کارهای موثر در زبان‌آموزی می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
به جای تمرکز بر نتیجه، انرژی خود را صرف فرآیند کنید.
انجام این کار، استرس ناشی از عدم اطمینان از کسب نتیجه مطلوب را به شکل قابل توجهی کاهش خواهد داد. کاهش استرس، به خودی خود در بالا بردن سرعت پیشرفت شما تأثیرگذار خواهد بود.
روزانه، 20 تا 30 دقیقه تمرین کنید.
در هنگام ایجاد عادت‌های جدید، به جای تمرکز بر کمیت بهتر است انرژی خود را صرف بهبود کیفیت کنید. بنابراین، برای یادگیری زبان انگلیسی، نیازی نیست روزانه ساعت‌ها تمرین و مطالعه کنید. کافی است، به طور مرتب، روزی 20 تا 30 دقیقه از وقت خود را برای انجام فعالیت‌هایی نظیر خواندن، به خاطر سپردن واژگان، تماشای فیلم، گوش کردن به اخبار یا پادکست و غیره اختصاص دهید.
زبان انگلیسی را با زندگی روزمره خود ادغام کنید.
ابتدا با دقت به اطراف خود توجه کرده و برای پیدا کردن معادل انگلیسی تمام اشیاء و افعال پیرامون خود تلاش کنید. انجام این کار، تدریجا به شما کمک خواهد کرد تا به زبان انگلیسی فکر کنید. فکر کردن به زبان هدف، نخستین و مهم‌ترین گام به سمت پیشرفت در مکالمه است.
اصطلاحات کاربردی را بیاموزید.
یادگیری اصطلاحات کاربردی و رایج در زبان انگلیسی به شما کمک خواهد کرد با اعتماد به نفس بیش‌تری مکالمه کنید. همان طور که پیش‌تر هم گفته شد، اعتماد به نفس از مهم‌ترین عواملی است که به برقراری ارتباط و پیشرفت زبان‌آموزی کمک می‌کند.
برنامه‌ها و صحبت‌های افراد مختلف را دنبال کنید.
سرعت سخن گفتن و طرز تلفظ و بیان هر فردی با دیگری متفاوت است. موفقیت در برقراری ارتباط به زبان انگلیسی، به معنای آن است که توانایی درک صحبت‌های افراد گوناگون را داشته باشید. فراموش نکنید که ساکنان آمریکا، بریتانیا، استرالیا و حتی بسیاری از نقاط هندوستان به زبان انگلیسی سخن می‌گویند. با این حال، نحوه بیان آن‌ها با یکدیگر تفاوت دارد. بنابراین، لازم است برای یادگیری زبان انگلیسی از منابع متعددی استفاده کنید.
تا جای ممکن، اطلاعات مثبت را بیان یا جمع‌آوری کنید.
مطالعات نشان داده‌اند، اطلاعات مثبت به شکل موثرتری در مغز پردازش شده و به مراتب، طولانی‌تر از داده‌های منفی در حافظه انسان باقی می‌مانند. تمایل به یادآوری اطلاعات مثبت و فراموش کردن وقایع منفی از مهم‌ترین ویژگی‌های بشر است. به عنوان مثال، در مقایسه میان این دو جمله: «رئیس جمهور یک زن است.» و «رئیس جمهور یک مرد نیست.» ثابت شده، به خاطر سپردن جمله اول به مراتب آسان‌تر خواهد بود.
شرایط مناسبی را ایجاد کنید.
احتمالا برای شما هم پیش آمده که کلیه کلمات را به طور کامل در کلاس آموخته و همه آزمون‌ها را با سهولت و با نمره خوبی سپری کرده‌اید. اما به محض این که سعی می‌کنید این کلمات را در زندگی روزمره خود به‌کار ببرید، به نظر می‌رسد، هیچ چیز نمی‌دانید!
نگران نباشید! شما تنها نیستید. در واقع، روش کدگذاری کلمات و مطالب، چنین وضعیتی را ایجاد می‌کند. این مشکل، زمانی بروز می‌کند که عبارات و اصطلاحات را تحت شرایط خاصی فراگرفته و سپس، تلاش می‌کنید آن‌ها را در موقعیت دیگری به‌کار ببرید.
در برنامه آموزشی خود تنوع ایجاد کنید.
برای جلوگیری از وابسته شدن به یک شیوه یا زمینه یادگیری خاص، لازم است زمان، مکان و روش مطالعه را تغییر دهید. این امر اصطلاحا با عنوان تمرین توزیع شده شناخته می‌شود. در صورتی که روزانه دو ساعت را به انجام تمرین و مطالعه اختصاص داده‌اید، بهتر است یک ساعت کار کنید، سپس، به فعالیت دیگری بپردازید و پس از آن دوباره روند یادگیری مطالب را دنبال کنید. اگر محیط پیرامون خود را تغییر دهید، تأثیر کدگذاری قبلی را کاهش داده و به خود اجازه می‌دهید زبان‌آموزی را در شرایط مختلفی تجربه کرده و از موارد آموخته شده به شکل آزادانه‌تری استفاده کنید.
گاهی بهتر است حواس خود را پرت کنید!
دوره‌های کوتاه و مکرر استراحت دادن به مغز در یافتن آسان‌تر راه‌حل و تسریع آموزش موثر است. با انجام این کار، زبان‌آموز به ذهن خود اجازه می‌دهد تا اندکی آرام گرفته و به مراتب شاداب‌تر از قبل، روند یادگیری را ادامه دهد.
سخن آخر
به خاطر داشته باشید، برقراری ارتباط عاطفی با زبان از مهم‌ترین جنبه‌های یادگیری است که در روش‌های سنتی چندان مورد توجه قرار نگرفته است. منظور این است که یادگیری عبارات و اصطلاحات در کلاس درس و به خاطر سپردن قواعد دستوری، رابطه معناداری را با زبان ایجاد نمی‌کند.
به این ترتیب، با گذشت زمان زبان‌آموزان انگیزه خود برای یادگیری را از دست داده و با مزایای یادگیری زبان انگلیسی و کاربرد واقعی آن در زندگی روزمره بیگانه خواهند بود. برای جلوگیری از این امر، لازم است برقراری ارتباط با افراد انگلیسی زبان خارج از محیط آموزشی به عنوان بخشی از فرآیند یادگیری و تمرین در نظر گرفته شود.
آخرین دیدگاه‌ها